Pracując z uczniami w różnym wieku i o różnych zdolnościach na całym świecie, zauważyliśmy, że osoby posiadające określone umiejętności komunikacyjne są zazwyczaj szczęśliwsze i bardziej niezależne.Pracując z osobami w różnych grupach wiekowych i o różnych potrzebach edukacyjnych zauważyliśmy, że brak pewnych podstawowych umiejętności komunikacyjnych może prowadzić do frustracji i trudnych zachowań.
Założyciele naszej organizacji, Andy Bondy, PhD, oraz Lori Frost, MS, CCC-SLP, określili te podstawowe umiejętności mianem Dziewięciu Kluczowych Umiejętności Porozumiewania Się. W Pyramid oceniamy poziom tych umiejętności u wszystkich uczniów, z którymi pracujemy, i aktualizujemy tę listę co najmniej co sześć miesięcy, aby określić priorytet nauczanych umiejętności. Uważamy, że te umiejętności są uniwersalne – niezależnie od tego, czy dana osoba używa systemu PECS, mówi, korzysta z urządzenia generującego mowę (SGD) czy języka migowego. Uczymy ich w formie najlepiej dopasowanej do indywidualnych potrzeb ucznia.
Podkreślamy również, że chcemy, aby nasi uczniowie inicjowali wiele z tych umiejętności! W momencie, gdy mówimy: „Czy potrzebujesz pomocy?”, „Czy chcesz…?”, „Czy potrzebujesz przerwy?” – problem już się pojawił, a my znamy odpowiedź! Dla naszych uczniów zmienia życie to, że nie muszą liczyć, że zauważymy ich potrzeby i odpowiednio zareagujemy – zamiast tego mogą sami się o siebie zatroszczyć. W tym celu stosujemy strategie, takie jak dwuosobowa procedura podpowiedzi, aby uczyć umiejętności inicjowania komunikacji.
Dzielimy te umiejętności na dwie kategorie:
● Umiejętności mówcy (ekspresywne – użytkownicy PECS, mowy, użytkownicy SGD, języka migowego itp.).
● Umiejętności słuchacza (receptywne).
Umiejętności mówcy:
1. Prośba o wzmocnienia (nagrody/motywatory) – Umiejętność proszenia o rzeczy, których uczeń potrzebuje lub chce. Na przykład uczeń może komunikować za pomocą słów, obrazków lub znaków chęć skorzystania z trampoliny, zjedzenia krakersa, otrzymania uścisku czy użycia ulubionego urządzenia elektronicznego.
2. Prośba o pomoc – Każdy powinien umieć poprosić o pomoc! Chcemy, aby było to bardzo łatwe, nawet w momentach frustracji, kiedy osoba może mieć trudności z dostępem do swoich najlepszych umiejętności. W tym celu możemy używać charakterystycznych symboli, takich jak Karta Pomocy, dla niektórych uczniów.
3. Wyrażanie „Nie” – Często widzimy, że uczniowie przejawiają nieodpowiednie zachowania, ponieważ nie potrafią zakomunikować „Nie, nie chcę…”.
4. Wyrażanie „Tak” – Podobnie, chcemy, aby nasi uczniowie mieli inne sposoby niż tylko sięganie po coś lub mruczenie, aby wyrazić, że chcą danej rzeczy lub aktywności.
5. Prośba o przerwę – Przerwa to możliwość ucieczki od trudnej sytuacji. Częścią proszenia o przerwę jest zrozumienie, ile przerw można wziąć, jak długo one trwają i jak do nich wrócić. Możemy używać kart przerw, aby pokazać uczniowi, ile przerw ma do dyspozycji.
Umiejętności słuchacza:
6. Reagowanie na „Czekaj” – Wielu naszych uczniów początkowo nie rozróżnia „Czekaj” i „Nie”. Musimy ich tego nauczyć, a na początku może pomóc Karta „Czekaj”. Dodatkowo, uczymy czekania przez coraz dłuższe okresy i tego, co można robić w trakcie oczekiwania.
7. Wykonywanie funkcjonalnych poleceń – Nasi uczniowie są dużo bezpieczniejsi w świecie, jeśli potrafią wykonywać istotne polecenia, takie jak: „Stop”, „Chodź tutaj”, „Daj mi to” itp. Dla niektórych uczniów pomocne może być początkowe użycie wizualnych podpowiedzi.
8. Przechodzenie między aktywnościami – Wszyscy musimy umieć to robić, zwłaszcza przechodząc od aktywności, które lubimy, do tych, które lubimy mniej.
9. Podążanie za harmonogramem – Każdy powinien mieć plan dnia! Uczymy, jak rozumieć poszczególne elementy harmonogramu (czym różni się matematyka od przerwy?), jak korzystać z harmonogramu, aby wiedzieć, co robić teraz, oraz jak przejść od prostego obrazkowego harmonogramu na ścianie do przenośnego harmonogramu, listy kontrolnej, a nawet wielodniowego kalendarza. Uczymy także planowania potrzebnych przedmiotów na podstawie harmonogramu, np. przygotowania środków czystości na czas sprzątania.
Dlaczego te umiejętności są ważne?
Nauczenie uczniów z złożonymi potrzebami komunikacyjnymi tych dziewięciu kluczowych umiejętności prowadzi do większej samodzielności w domu, pracy, szkole i społeczności. Musimy nie tylko określić, które z tych umiejętności są potrzebne naszym uczniom, ale także stosować konkretne strategie podpowiedzi i korekcji błędów, aby skutecznie ich tego nauczyć.
Chcesz dowiedzieć się więcej o identyfikacji, priorytetyzacji i nauczaniu tych umiejętności? Weź udział w szkoleniu (Zarejestruj się) lub Skontaktuj się z nami już dziś, pisząc na zenon@pecs.com, aby dowiedzieć się więcej o szkoleniach grupowych!