Autor: Catherine Horton, MS, CCC-SLP, BCBA, CAGS

Dyrektor Kliniczny Pyramid Educational Consultants, USA

W ostatnich miesiącach w pewnych kręgach szerzone były kontrowersyjne komunikaty dotyczące dziedziny Stosowanej Analizy Zachowania. Niektórzy anty-behawioralni orędownicy posunęli się na tyle daleko, że sugerują, iż Stosowana Analiza Zachowania to przemoc. Inni publicznie potępili metody wychowawcze i umiejętności rodzicielskie tych osób, które poszukiwały interwencji wywodzących się ze nauk behawioralnych. W literaturze jasno wskazano, że zasady wynikające z analizy zachowania zostały zweryfikowane empirycznie i udowodniono, iż są one skuteczne. Dlaczego więc słyszymy oburzenie i sprzeciw wobec dowodów naukowych?

Literatura:

Istnieją dwa artykuły, które są zwykle przytaczane, a które zawierają błędne informacje dotyczące dziedziny analizy zachowania. W pierwszym artykule twierdzi się, że z wdrażaniem Stosowanej Analizy Zachowania powiązana jest zwiększona ilość Symptomów Stresu Pourazowego (PTSS) (Kuperstein, 2018). Jednakże Leaf i inni (2018) wykonali znakomitą pracę, obalając tenże artykuł i nalegając, aby czytelnicy z uwagą przeanalizowali artykuł Kuperstein’a pod kątem ewidentnych błędów metodologicznych i pojęciowych. Wśród tych błędów znajdziemy pytania naprowadzające, brak potwierdzenia diagnozy u jednostek biorących udział w badaniu oraz niejasny opis stosowanych interwencji. Co więcej, część respondentów rekrutowano z mediów społecznych… czy nie powinniśmy wszyscy być nieco ostrożni co do informacji pochodzących z takich źródeł, jak Facebook?

W kolejnym artykule posunięto się do wielokrotnego użycia słowa „przemoc” w odniesieniu do praktyk , które nieprawidłowo łączone są z SAZ (Sandoval-Norton i Shkedy, 2019). Artykuł ten przyniósł nam kolejną elokwentną odpowiedź od Gorycki’ego i innych (2020), która demaskuje pięć kluczowych zasad wskazanych w oryginalnym artykule. Wśród tych zasad znajdziemy kwestie związane z zależnością od podpowiedzi, efektywnością u uczniów zróżnicowanych pod względem charakterystyki, przestarzałą metodologią i efektywnością długoterminową. Ostatecznie, w artykule odniesiono się do stwierdzenia, że SAZ jest „nieetyczna i przemocowa”. Niepokojące jest to, że grupa profesjonalistów może określać całą naukę jako „przemocową”, jak również fakt, że tego typu stwierdzenia są przez niektórych wspierane i publikowane. Jako specjaliści jesteśmy prawnie zobowiązani do zgłaszania przypadków podejrzenia stosowania przemocy. Jednakże w niektórych przypadkach termin „przemoc” wydaje się być używany po to, by wzbudzić emocjonalną reakcję związaną z tym określeniem, nie opisuje jednak rzeczywiście zaobserwowanej sytuacji. Co więcej, stosowanie terminu „przemoc” z taką lekkością może sprawić, że zostaną podważone doświadczenia osób, które rzeczywiście przemocy, w różnych formach, doznały.

 

Zastosowanie:

W przypadku każdej interwencji, specjaliści i opiekunowie mogą mieć nieco inne wyobrażenie na temat wprowadzania danej strategii. Nie inaczej rzecz ma się w odniesieniu do nauki o analizie zachowania. Mieliśmy wiele okazji obserwować programy skoncentrowane na interakcji 1:1, w których często spotykane były zmasowane próby. Niektórzy uczniowie odniosą korzyści z uczestniczenia w tego typu strukturze i doświadczaniu takiego rodzaju zintensyfikowania treningów. W innych programach, zespoły specjalistów stosowały te same idee związane ze Stosowaną Analizą Zachowania, jednak działo się to w znacznie bardziej naturalny i odnoszący się do prawdziwego życia sposób. W Pyramid zawsze skupialiśmy się na wprowadzaniu bardzo funkcjonalnego podejścia do stosowania praw rządzących zachowaniem. Dr Andy Bondy stworzył Podejście do Edukacji Pyramid mając w głowie właśnie ten cel. Co więcej, jedno z pierwszych pytań, które stawiamy zespołom z nami współpracującym, brzmi: „Jeśli moglibyście nauczyć Waszego ucznia właśnie teraz jednej rzeczy, która pozytywnie i znacząco wpłynie na jego życie, co by to było?” To pytanie leży u podstawy całego planowanego przez nas nauczania i pozwala utrzymać skupienie na uczeniu umiejętności, które ostatecznie pomogą zwiększyć niezależność naszego ucznia, jego komunikację i ogólne poczucie szczęścia. Innymi słowy, nie pracujemy nad zmianą zachowania tylko po to, by zmienić zachowanie – raczej wspieramy uczniów w dokonywaniu zmian, które docelowo poprawią jakość ich życia. Co więcej, wszystkie osoby zainteresowane uczestniczą w procesie decydowania o tym, które umiejętności, deficyty i trudne zachowania powinny być zaadresowane – nie mówimy innym, co mają robić.

Przekazywanie informacji:

Foxx (1966) opisał strategie, mające służyć zmianie powszechnego postrzegania analityków zachowania, którzy często są określani mianem: arogancki i szorstki. Stosowana Analiza Zachowania jest przepełniona terminami niezrozumiałymi dla osób spoza tej dziedziny nauki oraz terminami, które przez te osoby odbierane są jako negatywne. Dla zilustrowania tej kwestii posłużmy się przykładem: o czym myślisz, kiedy słyszysz termin: konsekwencja? Prawdopodobnie oczami wyobraźni widzisz swego szefa, mówiącego coś podobnego do: „Poniesiesz konsekwencje swojego zachowania, jeśli jeszcze raz spóźnisz się do pracy”. Jednak w analizie zachowania „konsekwencja” jest neutralnym określeniem używanym do opisania tego, co dzieje się po każdym zachowaniu. Takie właśnie słownictwo oraz wyniosły sposób, w jaki czasami słowa te są wypowiadane, mogą zniechęcać do nich osoby spoza dziedziny analizy zachowania. Kodeks Etyczny Behavior Analyst Cerrtification Board w punkcie 3.04 przypomina nam, że powinniśmy: „… wyjaśniać wyniki oceny/diagnozy, używając języka i graficznego przedstawienia danych w taki sposób, aby były one zrozumiałe dla klienta”. Jednak wciąż, 25 lat po przedstawieniu przez Foxx’a omawianych rekomendacji, przekazywanie informacji osobom spoza dziedziny analizy zachowania pozostaje problematyczne.

Podsumowanie:

Jak więc rozwiążemy te problemy? W Pyramid będziemy w dalszym ciągu słuchać osób ze spektrum autyzmu i uwzględniać ich opinie w naszym działaniu. Będziemy brać pod uwagę wartości, cele i marzenia opiekunów i specjalistów, którzy poświęcili swoje życie polepszaniu jakości życia uczniów, oraz wartości, cele i marzenia samych uczniów. Będziemy kontynuować wprowadzanie w życie funkcjonalnego, istotnego i ważnego stosowania nauki o zachowaniu. Będziemy używać jasnego języka, wolnego od specjalistycznego żargonu, gdy będziemy zwracać się do opiekunów i specjalistów spoza dziedziny analizy zachowania. Nasze interakcje i kontakty pozostaną szczere, empatyczne i etyczne. Zaprosimy zarówno naszych uczniów, jak i wszystkich ważnych członków ich zespołu, do nawiązania otwartego dialogu. Podsumowując: będziemy kontynuować stosowanie nauki o zachowaniu i jego analizie w taki sposób, który poprowadzi naszych uczniów do samodzielności, produktywności i bycia szczęśliwym członkiem społeczności.

 

Referencje:

Foxx, R. M. (1996). Translating the covenant: The behavior analyst as ambassador and translator. The Behavior Analyst, 19(2), 147–161. https://doi.org/10.1007/BF03393162

Gorycki, K., Rupple, P. & Zane, T. (2020). Is long-term ABA therapy abusive: A response to Sandoval-Norton and Shkedy, Cogent Psychology, 7:1, 1823615, DOI: 10.1080/23311908.2020.1823615

Kupferstein, H. (2018), “Evidence of increased PTSD symptoms in autistics exposed to applied behavior analysis”, Advances in Autism, Vol. 4 No. 1, pp. 19-29. DOI:10.1108/AIA-08-2017-0016

Leaf, J. B., Ross, R. K., Cihon, J. H., & Weiss, M. J. (2018). Evaluating Kupferstein’s claims of the relationship of behavior intervention to PTSS for individuals with autism. Advances in Autism, 4(3), 122–129. https:// doi.org/http://doi.10.1108/AIA-02-2018-0007

Sandoval-Norton, A. H., & Shkedy, G. (2019). How much compliance is too much compliance: Is long-term ABA therapy abuse? Cogent Psychology, 6(1), 1-8. https://doi.org/10.1080/23311908.2019.1641258